Miłość jak z bajki, czyli „Tyrmandowie. Romans amerykański” Agaty Tuszyńskiej

Zanim miłość do prozy Leopolda Tyrmanda rozkwitła w mojej czytelniczej duszy na dobre, zanim łapczywie rzuciłam się na jego książki nie wierząc, że mogłam wcześniej funkcjonować bez nich, sięgnęłam po publikację Agaty Tuszyńskiej. Z sympatii do autorki i jej pisarstwa, bo przecież co mnie obchodził jakiś Tyrmand. O ignorancjo, jakże się myliłam. Ale właśnie doskonała książka „Tyrmandowie. Romans amerykański” była impulsem do poznania twórczości Leopolda. Osiem lat później wciąż mam ogromny sentyment do dzieła pani Tuszyńskiej, a historia Leopolda i Mary Ellen jest dla mnie jedną z najpiękniejszych opowieści miłosnych.

Gdy pierwszy raz się spotkali on miał 50 lat, dwa rozwody na koncie i opinię kontrowersyjnego pisarza. Pochodził z żydowskiej rodziny. Przeżył wojnę. Polski komunizm zmusił go do wyjazdu za granicę. Wybrał Amerykę. Po czterech latach zaczął odnosić sukcesy. Publikował w renomowanym „New Yorkerze”, wykładał gościnnie na uniwersytetach. Wszędzie lgnęły do niego kobiety. Bo Tyrmand wiedział jak uwodzić. Był typem bajeranta. Dopracowany w szczegółach, nieprzyzwoicie pewny siebie, potrafił zagadać, zaczepić, zapaść w pamięć. Mimo półwiecza na karku był przystojny. Jego chłopięcy urok musiał przyciągać uwagę. Chętnie wykorzystywał swoje zalety, aby zdobyć tą, która w danym momencie wpadła mu w oko.

Gdy ona wysłała do niego pierwszy list miała 23 lata. Była śliczna. Mimo młodego wieku miała bardzo sprecyzowane poglądy życiowe. Studiowała iberystykę na prestiżowym Yale. Była wypieszczoną jedynaczką. Regularnie czytywała jego artykuły w prasie. Już wtedy coś ją do niego przyciągało. Postanowiła go poznać. Szybko doprowadziła do spotkania. Wystrojona i wymalowana poszła w umówione miejsce. On bezczelnie starł nadmiar pudru z jej policzków. Zakochała się od razu. Wiedziała, że traktuje ją jako kolejna okazję do rozrywki. Bez ogródek przyznała: „Szybko wskoczyłam mu do łóżka”. Nie była zazdrosna, wiedziała, że ją zdradzał. Akceptowała go takim, jakim był. Zdawała sobie sprawę z jego wad. „Lubił uczyć i pouczać. Pewny siebie? To za mało powiedziane. Był intelektualnym despotą, apodyktycznym i wszechwiedzącym adwokatem własnych poglądów, a czasem i adwokatem diabła. Walkę na argumenty traktował bardzo poważnie. Bezkompromisowy i niezależny cenił podobnych sobie.”

Właściwie to ona zdecydowała, że będą razem i postanowiła o to zawalczyć. W momencie rozłąki zaczęła pisać do niego listy. Te, które ocalały i zostały cudem odnalezione, zostały w całości przytoczone w niniejszej publikacji. Bez retuszu i cenzury. Na własne oczy możemy zobaczyć rodzące się uczucie. Bo Mary Ellen rozkochała go w sobie właśnie tymi listami. To w nich ustalali przyszłe aspekty swojego życia. W nich się sprzeczali, dogryzali sobie i wyznawali uczucia. Ona nazywała go Lolkiem, on czule dokuczał jej określeniem Miskeit, czyli mała brzydula. Był jej mentorem i mistrzem. Kształtował jej poglądy, prowokował do dyskusji. Kiedy na świecie pojawiły się bliźnięta on oszalał z radości. W czasie licznych podróży wysyłał listy i pocztówki do całej trójki. Ich wspólne życie trwało 15 lat. Zmarł nagle w 1985 r. w czacie rodzinnych wakacji na Florydzie. Książka „Tyrmandowie. Romans amerykański” stanowi zapis całego ich związku, opowiedzianego z perspektywy Mary Ellen. Z jej historii poznajemy Leopolda jako człowieka, mężczyznę, pisarza, imigranta. Fascynujący to portret. „Kim się czuł w głębi duszy? Czuł się Polakiem, Europejczykiem. Amerykaninem. W tej kolejności.” Ponadto publikacja przyozdobiona została mnóstwem prywatnych zdjęć rodziny Tyrmandów i Foxów.

Uwielbiam historie o miłości. Ta jest urzekająca i jak najbardziej autentyczna. Momentami aż trudno uwierzyć, że jest prawdziwa. Jest coś nieprzyzwoitego i ekscytującego w czytaniu osobistej, a tym bardziej miłosnej, korespondencji. Poczułam nawet nutkę zazdrości, bo sama chciałabym otrzymywać takie wiadomości. Żadne słowa nie oddadzą mojego zachwytu i ogromnego wrażenia, jakie wywołały na mnie przytoczone wspomnienia i listy, dlatego daruję sobie dodatkowe komentarze. Polecam, bo taką książkę trzeba przeczytać!

♥ ♥ ♥

Agata Tuszyńska, Tyrmandowie. Romans amerykański, wyd. MG, Warszawa 2012.